Enkele foto’s van onze open dag 6 september
Als u lid bent van Rabobank West-Friesland kunt u op ons stemmen van 4 tot en met 26 september.
Snuffelcursus Kantklossen
Kantklosschool Ieder Voor Allen Wijdenes
te Schellinkhout
Altijd al geïnteresseerd geweest in Kantklossen?
Maar het lijkt zo ingewikkeld?
Bij ons kunt u in 6 weken tijd snuffelen aan de ins en outs van dit prachtige ambacht. In die periode leert u een aantal basis-slagen, zodat u aan het einde van deze cursus een leuk werkstukje kan maken.
De kosten van deze cursus zijn 95,00 euro.
Wat krijgt u hiervoor? Uiteraard 6 weken les van een gecertificeerde lerares. Het klos-kussen leent u van ons gedurende deze periode. Verder 24 klosjes, garen, spelden, plakplastic en uiteraard het lesboek.
Tot ziens op onze school
Dorpsweg 109, Schellinkhout.
info@kantklosschoolwijdenes.nl
Nieuw onderkomen ook voor onze Kantklosschool! 21/12/2022
Open dag op 7 september
Van de redactie – KANTBRIEF – juni 2022
Door: Marianne Bottriaux
In de weekendeditie van NRC van 15 en 16 januari verscheen in de katern ‘Leven’ een artikel onder de kop ‘Hoe breekt Nederland uit de sleur?’ De verslaggeefster Sanneke van Hassel gaf antwoord op de vraag ‘met kantklossen’. Zij bracht een bezoek in Noord-Holland aan een kantklosschool en was in gesprek met Christine Bakker die al twintig jaar kant doceert bij ‘Ieder voor Allen Wijdenes’ te Schellinkhout. De school heeft haar honderdjarig jubileum gevierd in 2014 en voor die gelegenheid een boek gepubliceerd ‘Een kanten eeuw’, waarvan u hier de afbeelding van de omslag ziet.
De vereniging ‘Ieder voor Allen’ werd in Wijdenes op 25 februari 1914 opgericht door de dominee van het dorp, N. de Jager Meezenbroek, voor een periode van 29 jaren en 10 maanden. Zijn vrouw, Louise Pierette Jacqueline de Jager Meezenbroek-van Beverwijk (*1869-†1961) had les gevolgd op de Rijksschool voor kunstnijverheid in Amsterdam en had daar ervaring opgedaan met lesgeven. Na haar verhuizing naar Wijdenes begon ze de school met twee leerlingen bij haar thuis in de pastorie. Gelukkig kon de vereniging zich ontwikkelen en nieuwe leerlingen aantrekken. Er werd een nieuwe huisvesting gevonden in de consistoriekamer van de kerk. In de loop der jaren werden de statuten van de vereniging gewijzigd en bij het bereiken van 31 december 1943 werd de wettelijke vereiste goedkeuring aangevraagd en verleend. Daarmee kon de vereniging nog dertig jaar blijven bestaan. Inmiddels steeg het aantal leerlingen en docenten. Het voortbestaan was afhankelijk van subsidie die verstrekt werd aan de hand van het aantal aanmeldingen. In 1976 waren de regels voor verenigingen nog aangepast zodat de school nog langer bleef bestaan. Er volgden nog een aantal locaties van café tot een bijgebouw bij een molen. In 2003 was een verhuizing naar Schellinkhout noodzakelijk.
Ruim 108 jaar na het ontstaan van de school staat de organisatie nog voor hetzelfde huisvestingsprobleem. Laten we hopen dat instanties er een oplossing voor zullen vinden. Het boek vat de intentie van de school als volgt samen: ‘Kantklossen is in Wijdenes als liefhebberij begonnen en dat is anno 2014 nog.’ (Al leefde de wens bij oprichters om een kantklosindustrie in West-Friesland te ontwikkelen.) Toch moet benadrukt worden dat het gaat om het behoud van cultureel erfgoed. Door inspanning van de docenten om de leerlingen te blijven motiveren om kant te leren klossen, blijft deze textielkunst zich ontwikkelen. Het boek ‘Een kanten eeuw: 100 jaar kantklosschool ‘Ieder voor Allen Wijdenes’ maakt deel uit van de LOKKbibliotheek en schetst de geschiedenis van de school met mooie foto’s. Als bonus treft u 12 patronen aan met beschrijving, werktekening en prikking. Lees verder op pagina 28 het verhaal van Christine Bakker. Wilt u meer weten over de kantklosschool, de jaarlijkse Open Dag wordt op 7 september aanstaande gehouden van 10:00 tot 16:00 uur.
Ontstaan Nederlandse kantscholen vanaf 1900 (2/4) Ieder voor Allen Wijdenes
Christine Bakker
We zijn ons zeer bewust van de erfenis van de kantklosschool. Dat ze zo lang bestaat (dit jaar 108) betekent ook dat er behoefte was / is aan het voortzetten van een ambacht of het ontwikkelen van een kunstvorm. Hoewel dat oorspronkelijk wel de bedoeling was, heeft de kantklosschool zich nooit ontwikkeld tot een echte kantindustrie waarmee geld verdiend kon worden. Het maken van kant was meer een liefhebberij en is dat heden ten dage nog steeds. De kantklosschool heeft, pré-coronatijdperk, iets meer dan 100 leerlingen die uit allerlei delen van Nederland afkomstig zijn (Gelderland, Noord-Holland, Flevoland en Friesland). Zij komen een keer per week naar Schellinkhout om, in een tijdspanne van drie uur, les te krijgen van mijn collega Ans van der Meij (ochtenden) of van mijzelf, Christine Bakker (middagen). Leerlingen die zich aanmelden, hebben vaak een oma, een moeder of tante die ook geklost hebben. Of ze hebben op markten kantklosdemonstraties gezien. In alle gevallen zijn ze nieuwsgierig geworden naar een voor hen ogenschijnlijke moeilijke techniek.
De leerlingen krijgen van ons “privéles in groepsverband”, dat betekent dat ze niet noodzakelijkerwijs allemaal één en dezelfde klostechniek op hetzelfde moment bestuderen of maken. Maar dat ze in overleg met de leraressen een keuze kunnen maken uit de verschillende cursussen die op school gegeven worden. Op deze manier worden de leerlingen in staat gesteld zich te verdiepen in een techniek die hen na aan het hart ligt. Beginnelingen moeten natuurlijk wel een bepaald traject volgen, ze moeten de basishandelingen van het kantklossen goed beheersen en leren omgaan met klos, draad en speld. Het kantklossen wordt aangeleerd met de techniek Torchon (eerste en tweede jaar/seizoen), daarna mogen ze kiezen tussen Grof Brugs Bloemwerk of Guipure.
Deze beide technieken moeten ze gevolgd hebben willen ze overstappen op bijvoorbeeld Tule, Vlaanders of Parijse Kant. Wanneer de leerlingen een cursus helemaal afgerond hebben, mogen ze hun map inleveren bij de leraressen ter beoordeling. Is alles goed bevonden dan krijgen ze een certificaat. Dat is echter niet verplicht, net zo min is het verplicht om een cursus in één seizoen af te ronden of elk seizoen een nieuwe cursus te volgen. Deze elementen verklaren, denk ik, het feit dat ze graag bij ons terugkomen: ze weten zich ondersteund door deskundige, vriendelijke, doch “strenge”, leraressen die hen goed op weg helpen in het vervolmaken van hun hobby. Op school komen, is natuurlijk ook gezellig bij elkaar zitten en van alles bespreken, niet altijd gerelateerd aan kloskant. Vele vriendschappen zijn in de loop der jaren ontstaan. De meeste leerlingen zijn al vele jaren lid en komen bij elkaar, buiten het schoolseizoen, om te klossen. De leeftijd van onze leerlingen variëren van midden 30 tot ruim 80 jaar. Ze komen meestal als de kinderen meer zelfstandig zijn en natuurlijk als hun baan het toelaat. In één klas zijn dus allerlei niveaus aanwezig, het is hartverwarmend te zien en te horen hoe de meer ervaren kantklossters de beginnelingen weten gerust te stellen als die het even moeilijk hebben, bijvoorbeeld met het verschil tussen “draaien en kruisen”: ‘Dat hebben wij óók meegemaakt hoor. Ga door, het komt goed!’
Behalve de reguliere lessen (maandag tot en met donderdag) organiseren we, meestal op vrijdag en/of zaterdag workshops rond thema’s die door de leraressen uitgewerkt zijn. In het verleden hebben we een aantal jaar achter elkaar in november workshops rond het thema Kerst gehouden. Op een gegeven moment waren de leerlingen verzadigd met sterretjes en engeltjes. Het kerstgebeuren wordt niet vergeten: ieder jaar wordt wel iets gedaan maar niet meer als dag vullend evenement. De laatste jaren heeft de kantklosschool afwisselend een workshop (meestal in februari) of er wordt een schoolreisje georganiseerd. De schoolreisjes gaan altijd over “iets” dat te maken heeft met draden, textiel, feestelijke gebeurtenissen rond een jubileum van bijvoorbeeld de LOKK.
Dat was vóór de coronapandemie. Net als velen heeft de kantklosschool een klap gekregen van alle restricties die noodzakelijk waren om elkaar te beschermen tegen de gevolgen van eventuele besmetting: maximaal tien leerlingen per klas; het verplicht dragen van een mond/neus masker; ramen open voor de broodnodige ventilatie; niet meer mogen rondlopen om elkaars werk te bewonderen; zèlf je koffie of thee meenemen en géén traktaties uitdelen. Gelukkig is het nu niet meer aan de orde! We staan nu aan de vooravond van weer een nieuwe fase in het bestaan van de kantklosschool. Onze huidige, vaste huisvesting zal afgebroken worden om te herrijzen in de vorm van een mooie nieuwgebouwde multifunctionele ruimte. We hopen dat we genoeg ruimte zullen hebben voor het onderbrengen van onze bibliotheek, de vakbladen, de fysieke cursussen, de kantklosmaterialen en de vitrines waarin de leerlingen hun pronkstukken mogen tonen. We verwachten dat de periode tussen oud- en nieuwbouw zo’n twee jaar in beslag zal nemen. Maar niet getreurd, we gaan met volle moed door met het lesgeven in één van de mooiste en boeiendste ambacht- en kunstvormen die er bestaat: KANTKLOSSEN! Met onze nieuwe website blijft u op de hoogte van alle ontwikkelingen. Voor meer informatie: www.kantklosshoolwijdenes.nl
0-0-0-0-0-0-0-0
Workshop “Variaties rond satéstokjes”, 23 april 2022
De workshop stond al een hele tijd in de planning. Onze lerares, Christine Bakker, had deze dag al heel lang geleden voorbereid en uitgewerkt. Helaas gooide Corona roet in het eten.
In eerste instantie was deze workshop in februari gepland. Richting de geplande datum waren er nog best veel beperkende maatregelen. Ook veel potentiële deelnemers hadden hierdoor bedenkingen. Het bestuur heeft daarop besloten om de workshop eind april te laten plaatsvinden. Een hele goede zet zoals bleek.
Achtendertig personen hebben zich opgegeven voor deze dag. Onder de deelnemers bevond zich één man. De aula van de Jan Luykenschool werd ingericht om iedereen te kunnen huisvesten. De dag zou om tien uur beginnen, maar ruim voor die tijd waren er al veel mensen aanwezig. Iedereen was heel enthousiast dat er eindelijk weer eens een keer een activiteit kon plaats vinden. Veel mensen kennen elkaar van eerdere workshops of schoolreisjes. Door Corona hadden zij elkaar ook al een hele tijd niet gezien.
Uiteraard werd er begonnen met een kop koffie of thee met wat lekkers er bij. De voorzitter, Nanne de Kok, is een uitstekende cateraar. Voor deze gelegenheid had zij cup-cakes gemaakt. Ze zagen er prachtig uit en niet alleen dat, ze smaakten ook voortreffelijk.
Na dit lekkers werd er een korte uitleg gegeven over hoe de diverse patronen tot stand zouden moeten komen. De satéstokjes lagen al klaar. De boekjes met techniek en patronen werden uitgedeeld. Na de nodige opstart problemen (voor iedereen waarschijnlijk heel herkenbaar), werd er flink doorgeklost en bijgepraat.
Voor het tot iedereen doordrong was het al tijd voor de lunch. Ook hier had Nanne flink de hand in gehad. Er was voor iedereen wat wils. Twee soorten soep, diverse soorten belegde broodjes, fruit en drinken. Vanwege het zeer mooie weer gingen veel mensen buiten van al dit lekkers genieten.
Na de lunch werd er weer flink doorgewerkt tot er aan deze mooie dag een einde moest komen.
De leraressen werden bedankt voor hun inzet en ontvingen een prachtig bloemetje.
Mede door de inzet van alle bestuursleden die de nodige hand-en-span diensten hebben verleend, is deze dag voor iedereen een hele geslaagde dag geweest.
Workshop 3 ontwerpen
aan het werk
De leraressen
Koffie met een cupcake
Impressies van de dag
De broodjestafel tijdens de lunch
0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0
Onderstaand artikel van Sanneke van Hassel verscheen 14 januari j.l. in NRC Handelsblad.
Kantklossen is net puzzelen, ‘je moet de regels kennen’
Vrij Hoe breekt Nederland uit de sleur? Deze week: kantklossen.
Aan de Dorpsweg in het Noord-Hollandse Schellinkhout is tussen de stolpboerderijen en brede sloten kantklosschool ‘Ieder voor allen Wijdenes’ gevestigd. In een klaslokaal staan kasten vol garens en boeken over klossen: Boheems kant, 101 Torchon Patterns, Techniek van de ’s Gravenmoerse kant en Tien jaar vriendschap in kant.
Kantkloskoningin Christine Bakker (64, blauw ensemble van gebloemde jurk en glanzend vest) is hier twintig jaar docent. „Kantklossen is een weeftechniek met draad en houten klosjes. Als je het goed beschouwt, is het een eenvoudige techniek.”
Eenvoudig? Vijf paar vingers bewegen de klosjes vliegensvlug over een rond plat kussen. De draden worden geweven tussen honderden dicht op elkaar geplaatste spelden die op strategische punten op het patroon zijn geplaatst. Duizelingwekkend. Mathematisch.
Bakker lacht: „Het is net puzzelen. Je moet de spelregels kennen.” Als kind raakte ze bevangen door vrouwen die voor de kathedraal van Chartres zaten te kantklossen. Later volgde ze de kantklosopleiding in Brugge. „Toen ik onderzoek deed naar Beverse kant, kwam ik in contact met de kantklosschool.”
Het is de laatste van Nederland, dames uit Sneek, Arnhem, Gouda trokken ervoor naar Schellinkhout. Bakker: „Onze school bestaat ruim honderd jaar. Kantklossen is in de zestiende eeuw ontstaan, toen duur maar saai linnen met gekantkloste stroken werd opgeluisterd. Grietje Dorland (70): „Je ziet het ook bij West-Friese klederdracht.” Zimira de Heer-Mion (66) knikt: „De school zet zich in voor behoud van kantklossen als cultureel erfgoed. Bakker: „Maar we zijn in voor nieuwe technieken. We werken ook met ijzerdraad of plastic.”
Deze aanwezige dames zitten in het bestuur van de kantklosschool. Thuis borduren, haken en breien ze ook. Janie Hagen (70): „Je moet het afwisselen, anders word je tureluurs.” Vroeger kantkloste ze met haar moeder. „Pas na mijn pensioen kreeg ik echt de tijd om het te ontwikkelen.” Met haar kleindochter van tien maakte ze een kanten armbandje. „Kinderen leren het sneller, die denken er niet te veel bij na.”
Zachtjes tikken de klossen. De Heer: „Echt rustgevend.”
Aan de wand hangen gekloste koeienkoppen, geisha’s en cyclamen. Dorland werkt aan een oefenstukje, guipure-techniek. En De Heer maakt een kraag. „Half af, er zit nu twintig uur in.” Nanne de Kok (66) maakt een strook torchon, relatief eenvoudig kant. Haar spelden bewaart ze op een zilverkleurige bol: „Een magneet is je beste vriend.”
Door corona zijn het lastige tijden. Normaal zijn er zes dagdelen per week lessen en bedienen ze honderd kantklosters. Op markten laten ze werk zien en promoten ze de school. De dames houden de moed erin. Er wordt in kleine groepjes lesgegeven, je kunt bellen of mailen met kantklosvragen en op 23 april is er in Schellinkhout de workshop ‘Variaties rond satéstokjes’, met vrouwenfiguurtjes van kant. Komt u ook?
Van de auteur kregen we de volgende reacties:
“…. ik heb zelf veel positieve reacties op zowel foto’s als stukjes ontvangen,
meer dan bij andere bijdragen, wat ik overigens vooral aan het onderwerp wijt.
Mooi dat zo’n oude techniek nog zo intensief en serieus beoefend wordt,”
Klik hier voor het originele artikel uit het NRC met foto’s.